દરેક વ્યક્તિની ઈચ્છા હોય છે કે તેઓ નિવૃત્તિ પછીનું જીવન આરામદાયક, ચિંતાથી દૂર વિતાવે. પરંતું જ્યારે આવકનો સ્ત્રોત બંધ થાય છે ત્યારે જીવનમાં નાણાકીય સલામતી સૌથી અગત્યની બાબત બની જાય છે. જો નિવૃત્તિ પહેલા જ યોગ્ય આયોજન કરવામાં આવે, તો વૃદ્ધાવસ્થામાં કોઈપણ પ્રકારની નાણાકીય તંગીનો સામનો કરવો પડતો નથી.
સરકારે વરિષ્ઠ નાગરિકો માટે કેટલીક એવી યોજનાઓ શરૂ કરી છે જે પૈસાની સલામતી, નિયમિત આવક અને ટેક્સ બચત જેવી સુવિધાઓ આપે છે. આવો, જાણી લઈએ એવી શ્રેષ્ઠ Senior Citizen Retirement Schemes, જેમાં રોકાણ કરીને તમે તમારા ભવિષ્યને સુરક્ષિત બનાવી શકો છો.
1. યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમ (UPS)
યુપીએસ, 1 એપ્રિલ 2025 થી અમલમાં આવેલી નવી યોજના છે. આ ખાસ કરીને એવા સરકારી કર્મચારીઓ માટે છે જેઓ હવે NPS હેઠળ આવે છે. જો કર્મચારી પાસે 25 વર્ષની સેવા છે તો તેમને છેલ્લાં પગારના 50% જેટલું માસિક પેન્શન મળશે. ઓછા વર્ષોની સેવા માટે પણ અનુરૂપ પેન્શન મળશે. લઘુત્તમ પેન્શન ₹10,000 છે.
2. રાષ્ટ્રીય પેન્શન સિસ્ટમ (NPS)
NPS એ જાહેર તથા ખાનગી ક્ષેત્રના કર્મચારીઓ માટે ઉપલબ્ધ છે. નિવૃત્તિ સમયે તમે કુલ બચતમાંથી 60% રકમ ઉપાડી શકો છો અને બાકીની રકમથી તમારે પેન્શન મેળવવું પડે છે. NPSમાં વળતર આશરે 8-10% છે અને તેમાં ડબલ ટેક્સ ફાયદા મળે છે. લાંબા ગાળાના રોકાણ માટે આ એક ઉત્તમ વિકલ્પ છે.
3. વરિષ્ઠ નાગરિક બચત યોજના (SCSS)
SCSS એ 60 વર્ષ કે વધુ ઉંમરના નાગરિકો માટે છે. તેમાં તમે ₹30 લાખ સુધીનું રોકાણ કરી શકો છો. દર ત્રણ મહિને 8.2% વ્યાજ મળે છે. આ યોજના સંપૂર્ણપણે સુરક્ષિત છે અને કર લાભ પણ આપે છે. વ્યાજ દર બજારના માપદંડ મુજબ બદલાઈ શકે છે.
4. પ્રધાનમંત્રી વય વંદના યોજના (PMVVY)
LIC દ્વારા ચલાવાતી આ યોજના 10 વર્ષ માટે છે. પેન્શન દર મહિને, ત્રિમાસિક કે વાર્ષિક મળતું હોય છે. વ્યાજ દર 7.4% છે. લોનની સુવિધા પણ ઉપલબ્ધ છે. નિવૃત્તિ બાદ નિયમિત આવક માટે આ શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ છે.
5. પોસ્ટ ઓફિસ માસિક આવક યોજના (POMIS)
જો તમે માસિક આવક ઈચ્છો છો તો પોસ્ટ ઓફિસની આ યોજના યોગ્ય છે. આ યોજના 5 વર્ષ માટે છે અને તેમાં વ્યાજ દર 7.4% છે. વ્યાજ દર મહિને ખાતામાં જમા થાય છે. આ એક સલામત વિકલ્પ છે પરંતુ તેમાં ટેક્સ છૂટ ઉપલબ્ધ નથી.
6. કર્મચારી પેન્શન યોજના (EPS-95)
જેમણે EPFO હેઠળ ઓછામાં ઓછું 10 વર્ષ કામ કર્યું છે તેઓને નિવૃત્તિ પછી EPS-95 હેઠળ પેન્શન મળે છે. હાલના નિયમ મુજબ લઘુત્તમ પેન્શન ₹1,000 છે. સરકાર આ રકમ વધારીને ₹7,500 કરવાનો વિચારો કરી રહી છે. આ યોજના હેઠળ વિધવા અને બાળકોને પણ લાભ મળે છે.
7. પબ્લિક પ્રોવિડન્ટ ફંડ (PPF)
PPF લાંબા ગાળાની બચત માટે સારી યોજના છે. દર વર્ષે ₹500 થી ₹1.5 લાખ સુધીનું રોકાણ કરી શકાય છે. વ્યાજ દર 7.1% છે અને સૌથી મોટી વાત – વ્યાજ, રોકાણ અને પરિપક્વતા પર સંપૂર્ણ ટેક્સ મુક્તિ છે.
નિષ્કર્ષ:
Senior Citizen Retirement Schemes પસંદ કરતી વખતે તમારા ખર્ચ, જવાબદારીઓ, ઉંમર અને આવકને ધ્યાનમાં રાખો. કેટલીક યોજનાઓ તમને માસિક પેન્શન આપે છે, કેટલીક સારી વ્યાજદરો આપે છે અને કેટલીક ટેક્સમાં રાહત આપે છે. તમારી જરૂરિયાત મુજબ એક કે વધુ યોજનાઓ પસંદ કરીને તમારા નિવૃત્તિ જીવનને વધુ સુરક્ષિત અને નિઃચિંતા બનાવો.
જો તમને આ લેખ ઉપયોગી લાગ્યો હોય તો તમારા મિત્રોને જરૂર શેર કરો. વધુ જાણકારી માટે અમારા બ્લોગ સાથે જોડાયેલા રહો.